W środę 7 lipca, w greckokatolickiej archikatedrze pw. św. Jana Chrzciciela w Przemyślu, odbyły się uroczystości 25-lecia utworzenia metropolii przemysko-warszawskiej oraz podniesienia diecezji (eparchii) przemyskiej do godności archidiecezji (archieparchii) przemysko-warszawskiej. Pontyfikalnej Boskiej Liturgii św. Jana Chryzostoma przewodniczył abp Eugeniusz Popowicz, metropolita przemysko-warszawski, a homilię wygłosił bp Arkadiusz Trochanowski, ordynariusz eparchii olsztyńsko-gdańskiej.
Uroczystości jubileuszowe odbyły się w archikatedralnym soborze w święto Narodzenia Św. Jana Chrzciciela według kalendarza juliańskiego. W uroczystościach wzięli udział biskupi metropolii przemysko-warszawskiej Kościoła greckokatolickiego w Polsce: abp Eugeniusz Popowicz – metropolita przemysko-warszawski, abp Jan Martyniak, bp Włodzimierz R. Juszczak OSBM – ordynariusz wrocławsko-koszaliński, bp Arkadiusz Trochanowski – ordynariusz olsztyńsko-gdański oraz bp Krzysztof Chudzio – biskup pomocniczy archidiecezji przemyskiej obrządku łacińskiego, a także kapłani archidiecezji (archieparchii) przemysko-warszawskiej.
Przed rozpoczęciem dziękczynnej Boskiej Liturgii, którą poprzedziła procesja do archikatedry przemyskiej, zebranych uczestników jubileuszowych uroczystości przywitał abp Eugeniusz Popowicz. Metropolita przytoczył historię odradzania się Kościoła greckokatolickiego po jego likwidacji w powojennej komunistycznej rzeczywistości, wspomniał o reaktywacji diecezji (eparchii) przemyskiej, powołaniu pierwszego biskupa i pierwszego metropolity w osobie abp. Jana Martyniaka, mianowanego przez Ojca Świętego Jana Pawła II oraz o rozwoju struktur cerkiewnych aż do czasów obecnych.
W homilii podczas Boskiej Liturgii bp Arkadiusz Trochanowski mówił o obowiązku każdego chrześcijanina do głoszenia prawd chrześcijańskich w swoim otoczeniu, rodzinie, wspólnocie religijnej. Ordynariusz eparchii olsztyńsko-gdańskiej podkreślił także rolę modlitwy w życiu chrześcijanina. Wskazał, iż modlitwa rodziców św. Jana Chrzciciela była wysłuchana, ponieważ byli oni sprawiedliwi przed Bogiem i zachowywali Boże przykazania.
Nawiązując do jubileuszowych uroczystości, bp Trochanowski podkreślił, że „jubileusz metropolii przemysko-warszawskiej, a także jubileusz metropolity seniora Jana to dla całego Kościoła greckokatolickiego okazja, by podziękować Panu Bogu za otrzymany dar. Miało nas nie być, Kościół greckokatolicki miał nie istnieć, a jednak – jesteśmy, tworzymy, służymy i głosimy Dobrą Nowinę” – w tych słowach hierarcha przypomniał politykę komunistycznych władz, które dążyły do całkowitej likwidacji Kościoła greckokatolickiego w Polsce.
Na zakończenie homilii najmłodszy greckokatolicki biskup w Polsce podkreślił ważną rolę młodzieży w budowaniu wspólnoty Kościoła: „Dziś potrzeba takiego umocnienia w wierze, by młode pokolenie odnajdywało w Kościele swoje miejsce, by odczuwało że Cerkiew jest ich domem, a życie Słowem Bożym prowadzi do prawdy. Ta prawda jest wymagająca, ale prowadzi do szczęścia. To nie droga na skróty, lecz prawdziwe życie. Mamy uczyć młodzież, że Pan Bóg o młodzieży nie zapomina, lecz stale ją kocha i czeka na młodych”.
W przeddzień jubileuszowych uroczystości w archikatedrze przemyskiej odprawiono uroczyste Nieszpory z Łytią, na których byli obecni hierarchowie i księża archidiecezji (archieparchii) przemysko-warszawskiej. Odbyło się również otwarcie wystawy ikon w kaplicy byłego (przedwojennego) seminarium duchownego w Przemyślu oraz fotograficznej wystawy ukazującej historię odradzającego się Kościoła greckokatolickiego w Polsce.
– – –
Trzydzieści lat temu, w 1991 roku, doszło do odrodzenia się struktur Kościoła greckokatolickiego w Polsce. 13 stycznia 1991 roku św. Jan Paweł II reaktywował eparchię przemyską, która objęła zasięgiem terytorium całego kraju, a jej pierwszym powojennym ordynariuszem ustanowiono bp. Jana Martyniaka. Ingres odbył się 13 kwietnia 1991 roku. Ojciec Święty Jan Paweł II 31 maja 1996 roku mianował bp. Jana Martyniaka, ówczesnego ordynariusza przemyskiego, arcybiskupem i metropolitą przemysko-warszawskim. Ingres abp. Jana Martyniaka odbył się 17 sierpnia 1996 roku w archikatedrze przemyskiej pw. św. Jana Chrzciciela. Ojciec Święty Jan Paweł II erygował nową eparchię wrocławsko-gdańską, która wraz z archieparchią przemysko-warszawską utworzyła metropolię. Granicą obu administracyjnych jednostek Kościoła była rzeka Wisła.
W 2015 roku Papież Franciszek przyjął rezygnację abp. Jana Martyniaka z urzędu metropolity i mianował dotychczasowego biskupa pomocniczego Eugeniusza Popowicza arcybiskupem i nowym metropolitą. Abp Eugeniusz Popowicz, odbywając ingres 19 grudnia 2015 roku, objął metropolię przemysko-warszawską. W 2020 roku ponownie zreorganizowano struktury Kościoła greckokatolickiego – powstała nowa eparchia olsztyńsko-gdańska, natomiast eparchia wrocławsko-gdańska zmieniła dotychczasową nazwę na eparchię wrocławsko-koszalińską.
Archidiecezja (archieparchia) przemysko-warszawska składa się obecnie z czterech dekanatów: przemysko-lubelskiego, krakowsko-gorlickiego, rzeszowsko-sanockiego oraz warszawsko-łódzkiego. W archidiecezji znajdują się 43 parafie i 11 ośrodków duszpasterskich, w których posługuje ponad 40 kapłanów. W archidiecezji działają dwa domy zakonne męskie Ojców Bazylianów (Warszawa, Przemyśl), a także dziewięć domów zakonnych żeńskich: Sióstr Służebnic NPM (Przemyśl, Warszawa), Sióstr Bazylianek (Warszawa, Przemyśl, Gorlice), Sióstr Świętego Józefa (Kraków, Przemyśl), w których przebywa 36 sióstr zakonnych.
Obs/Przemyśl
foto: ks. mitrat Bogdan Stepan
