Katechizm jest pomocą w poznaniu Chrystusa, swojego Kościoła i siebie – podkreślali uczestnicy konferencji połączonej z prezentacją Katechizmu Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego „Chrystus – Nasza Pascha” w przekładzie na język polski. Spotkanie z udziałem Arcybiskupa Większego Kijowsko-Halickiego Światosława Szewczuka oraz biskupów Kościoła Greckokatolickiego w Polsce: abp. Eugeniusza Popowicza, bp. Włodzimierza Juszczaka oraz bp. Arkadiusza Trochanowskiego odbyło się w poniedziałek 24 marca br. w Sekretariacie Konferencji Episkopatu Polski w Warszawie.
Prelegentów oraz gości obecnych na konferencji prezentującej polskie tłumaczenie Katechizmu Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego przywitał bp Marek Marczak, sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski.
Arcybiskup Większy Kijowsko-Halicki Światosław Szewczuk, jako członek kolegium redakcyjnego, opowiedział o pracach nad Katechizmem Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego w języku ukraińskim. „Już jako Zwierzchnik Kościoła Greckokatolickiego, jednym z pierwszych moich aktów, była promulgacja Katechizmu w 2011 roku” – zaznaczył Arcybiskup Większy Kijowsko-Halicki.
Arcybiskup Szewczuk przypomniał, że Katechizm Kościoła Katolickiego ukazał się w 1992 roku. Natomiast dziesięć lat później został on przetłumaczony na język ukraiński. „Wtedy byliśmy świadomi, że ten Katechizm nie zwalnia nas z obowiązku napisania swojego, tak zwanego, lokalnego Katechizmu” – zaznaczył. Podkreślił zarazem, że decyzją Synodu Biskupów było, aby powstał Katechizm, który odpowiadałby kulturze, tradycji duchowej, teologicznej oraz kanonicznej Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego.
Zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego przypomniał słowa papieża Jana Pawła II, który podkreślił: „Niniejszy Katechizm nie ma zastąpić katechizmów opracowanych w różnych miejscach. Powinien stać się raczej zachętą i pomocą do opracowania nowych katechizmów lokalnych przystosowanych do różnorakich środowisk i kultur, a jednocześnie zachowujących jedność wiary oraz wierność nauce katolickiej”. „Czytając te słowa Papieża, zrozumieliśmy, że nasz Kościół nie jest tylko Kościołem lokalnym, ale globalnym” – podkreślił abp Szewczuk.
Arcybiskup Większy Kijowsko-Halicki jednocześnie zaznaczył, że tekst Katechizmu jest wykładem wiary Kościoła, a jego autorem nie jest jakaś konkretna osoba, a naród Boży. Podkreślił, że istotą Katechizmu jest zrozumienie oraz sprecyzowanie sposobu poznania Pana Boga, który jest obecny w tradycji Kościoła Kijowskiego z jednoczesnym naciskiem na liturgiczny wymiar. „Liturgia eucharystyczna jest źródłem oraz szczytem życia chrześcijańskiego” – podkreślił abp Szewczuk. Dodał zarazem: „Boska liturgia jest momentem, kiedy nasz Pan przychodzi do nas, żeby nam służyć”.
Katechizm składa się z trzech części. Pierwsza część jest częścią dogmatyczną i koncentruje się na wierze Kościoła. Druga część tłumaczy misterium liturgii, natomiast trzecia dotyczy życia Kościoła. Odnosząc się do trzeciej części Katechizmu, abp Światosław Szewczuk wyjaśnił: „To, co wynika z liturgii Boskiej, jest naszym codziennym życiem”. Publikacja zawiera również wiele fotokopii ikon, zarówno z początków chrztu Rusi-Ukrainy, jak i tych współczesnych. Katechizm, oprócz języka polskiego, jest dostępny również w języku angielskim, hiszpańskim, portugalskim, włoskim i niemieckim.
Zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, odnosząc się do publikacji w języku polskim, podkreślił: „Jesteśmy świadkami historycznego wydarzenia”. Zaznaczył, że Katechizm w języku polskim jest po pierwsze znakiem szacunku do czytelnika, który posługuje się tym językiem, oraz szacunku do Kościoła w Polsce. Dodał, że Katechizm może stać się również ciekawą pozycją dla polskich teologów. „Życzę sobie, żeby ten Katechizm był obiektem studiów na różnych wydziałach teologicznych w Polsce” – zaznaczył hierarcha. Zwrócił uwagę również na jego wymiar duszpasterski, który może być cennym źródłem dla posługi katechetycznej księży. Dodał, że Katechizm jest pomocą w poznaniu Chrystusa.
Abp Eugeniusz Popowicz, Metropolita Przemysko-Warszawski Kościoła Greckokatolickiego, wskazał, że Katechizm może stać się drogowskazem w poszukiwania własnej tożsamości. „My jako Grekokatolicy chcemy zrozumieć, kim właściwie jesteśmy” – podkreślił. „To zadanie stoi nie tylko przed nami – biskupami, księżmi, ale przede wszystkim przed naszymi wiernymi. Również nasi wierni do końca nie rozumieją, co to znaczy być Grekokatolikiem” – zaznaczył abp Popowicz.
Metropolita Przemysko-Warszawski Kościoła Greckokatolickiego dodał, że Katechizm może przysłużyć się formacji, w tym przygotowywaniu katechez dla starszych, jak i młodszych. „Ja sam, na nowo, uczę się i poznaję swój Kościół poprzez studium tego Katechizmu” – podkreślił. „Wierzę, że on pomoże, w jakiejś mierze, tym, którzy tego pragną, zrozumieć swój Kościół, zrozumieć siebie” – zaznaczył abp Popowicz.
Bp Arkadiusz Trochanowski, Biskup Olsztyńsko-Gdański Kościoła Greckokatolickiego, mówiąc o Katechizmie zauważył, że oddaje on myśl teologiczną Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego. „Katechizm odgrywa dla naszego Kościoła istotną rolę, ponieważ jest przede wszystkim światłem, które porządkuje wiedzę o naszym Kościele, a jednocześnie nam samym wyznacza kierunek działania na przyszłość” – podkreślił. Dodał, że posiada on także walor łączenia w jedności wiernych Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego z całego świata. W prace nad Katechizmem w języku ukraińskim byli zaangażowani księża, siostry zakonne oraz osoby świeckie z całego świata.
Bp Trochanowski przedstawił także historię przekładu Katechizmu na język polski. „Katechizm został bardzo mocno dotknięty przez wojnę, która jest w Ukrainie” – podkreślił. Dodał, że drukarnia w Charkowie, w której drukowany był Katechizm, została zbombardowana. Dalsze prace były możliwe dzięki zachowaniu przekładu na dyskietkach. „W pracach nad Katechizmem odcisnęła piętno rosyjska agresja” – zaznaczył Biskup Olsztyńsko-Gdański Kościoła Greckokatolickiego.
Inicjatorem przekładu Katechizmu na język polski, jak podkreślili uczestnicy konferencji, był bp Włodzimierz Juszczak, Biskup Wrocławsko-Koszaliński Kościoła Greckokatolickiego. Podczas spotkania w Sekretariacie KEP opowiedział on m.in. o okładce Katechizmu, na której znajduje się ikona Zmartwychwstałego Chrystusa autorstwa Jerzego Nowosielskiego. Bp Juszczak przytoczył słowa punktu 3 ze Wstępu Katechizmu: „Nasz Katechizm już samym swym tytułem, Chrystus – nasza Pascha, wskazuje na paschalne podstawy wiary. Wszak Chrystus, umierając, +pokonał śmierć+, a zmartwychwstając, +darował nam życie wieczne+”. „Dla mnie osobiście nie było alternatywy. Tutaj powinna być ikona Zmartwychwstania Pańskiego” – podkreślił bp Juszczak. Dodał, że oryginał ikony, która została wybrana na okładkę, znajduje się w Soborze Wrocławskim.
O szczegółach prac nad Katechizmem Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego mówili również: ks. infułat (mitrat) Bogdan Pańczak, wicerektor Seminarium Duchownego w Lublinie; ks. dr hab. Marek Blaza SJ, prof. AKW, wykładowca teologii ekumenicznej i dogmatycznej w Akademii Katolickiej w Warszawie – Collegium Bobolanum, na Katolickim Uniwersytecie Ukraińskim we Lwowie oraz w Kolegium Filozoficzno-Teologicznym Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie; ks. Szymon Jankowski OSA, dziekan Dekanatu Katowickiego, proboszcz greckokatolickiej parafii w Katowicach oraz dr Lesław Łesyk, pracownik Biblioteki KUL w Lublinie, którzy byli zaangażowani w prace nad tłumaczeniem Katechizmu Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego na język polski.
BP KEP
